چرا اسد سقوط نکرد

بخش اول/

چرا اسد سقوط نکرد

سوریه با حدود 24 میلیون نفر جمعیت هفتمین کشور عربی و پنجاه و چهارمین کشور جهان، از مهمترین کشورهای محور مقاومت منطقه است. ارتش سوریه شانزدهمین ارتش جهان از حیث تعداد و دومین ارتش پس از ارتش مصر در میان کشورهای عربی است.

• Tweet

به گزارش خبرگزاری فارس، شبکه خبری «المنار» در پژوهشی مفصل و مشروح به قلم «صادق خنافر» و «حسین ملاح» به بررسی بحران سوریه می‌پردازد که بیش از دو سال است، توسط کشورهای غربی و شماری از رژیم‌های عربی بر مردم و نظام سوریه تحمیل شده است و تلاش می‌کند، به این سوال مهم پاسخ دهد که چرا با وجود تمام توطئه‌های طراحی شده و تلاش‌های صورت گرفته باز نظام در سوریه پا برجاست. در واقع به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که «چرا اسد سقوط نمی‌کند»؟ این مقالات در هفت قسمت تهیه شده است که در هفت قسمت در اختیار کاربران قرار می گیرد.

المنار می‌نویسد: تنها چند روز، چند هفته، به زودی .. «بشار اسد»، رئیس جمهوری سوریه سرنگون می‌شود. اینها نمونه‌ای از پیشگویی‌های رهبران کشورهای غربی و رژیم‌های عربی است. در حالی‌که بحران سوریه وارد سومین سال خود شده است و نظام در سوریه سقوط نمی‌کند.

هم اکنون حرف و حدیث‌های بسیاری از سازش آرام و بی‌صدایی سخن به میان می‌آید که بر گفت‌وگو و مذاکره بین نظام سوریه و معارضان این کشور متمرکز است، بی‌آنکه دیگر نام و نشانی از شرط‌ بندی‌های گذشته از جمله سرنگونی نظام و اسد مشاهده شود.

برای نشان دادن نقاط قدرت و مقاومت سوریه و رئیس جمهوری آن در برابر جنگ جهانی بی‌سابقه‌ای که بیش از دو سال است، بر این کشور تحمیل شده، به زبان گویا و شفاف آمار و ارقام روی می‌آوریم تا ببینیم نظام سوریه با تکیه بر چه نقاط قوتی توانسته به بقای خود ادامه دهد و به آینده امیدوار باشد.

سوریه برای کسانی‌که آن را نمی‌شناسند..

در این قسمت به معرفی کشور سوریه، نشو و نما، ساختار جغرافیایی و جمعیتی، منابع و ساختار سیاسی آن خواهیم پرداخت.

کشور سوریه

نام کامل سوریه «جمهوری عربی سوریه» است. پایتخت آن «دمشق» و مساحت آن بالغ بر 185.180 کیلومتر مربع و جمعیت آن حدود 24 میلیون نفر است.

ساختار جغرافیایی

کشور سوریه در غرب آسیا بر سواحل شرقی دریای مدیترانه و در منطقه‌ای قرار دارد که حلقه ارتباط بین آسیا و اروپا و آفریقا به شمار می‌آید. این کشور دارای مرزهای مشترک در جنوب با اردن، در شرق با عراق، در شمال با ترکیه و در غرب با لبنان است و در جنوب غربی نیز از طریق بلندی‌های اشغالی جولان با سرزمین‌های اشغالی [اسرائیل] هم مرز است. این درحالی است که در غرب با دریای مدیترانه در ارتباط است.

ساختار جمعیتی

جمعیت سوریه بالغ بر 23 میلیون و 695 هزار نفر است و از این حیث رتبه هفتم جمعیتی در میان کشورهای عربی و پنجاه و چهارم را در میان کشورهای جهان احراز می‌کند.

اکثر مردم سوریه باسواد بوده و دولت موظف است تا آموزش رایگان را برای همه شهروندان این کشور در تمام مراحل تحصیل فراهم کند. میانگین عمر در این کشور 76 سال برآورد شده است تا از حیث این معیار در رده هشتم در میان کشورهای عربی قرار داشته باشد.

شمار مهاجران این کشور یا افرادی که دارای ریشه و اصالت سوری هستند، 18 میلیون نفر برآورد شده‌اند. دین اغلب مردم سوریه اسلام در مکاتب و شاخه‌های مختلف آن است. اما در میان آنها افرادی از پیروان دیگر ادیان از جمله مسیحیت نیز مشاهده می‌شود. اکثر مهاجران سوری را مسیحیان تشکیل می‌دهند و این کشور به عنوان یکی از مهمترین مراکز ادیان جهان یعنی مسیحیت و اسلام به شمار می‌آید.

اغلب مردم سوریه عرب بوده و اعراب 90 درصد جمعیت این کشور را تشکیل‌ می‌دهند. این درحالی است که اقلیت‌هایی مانند کردها نیز در این کشور زندگی می‌کنند که 8 درصد جمعیت سوریه را به خود اختصاص می‌دهند. 2 درصد باقی جمعیت سوریه را هم گروه‌ها و مجموعه‌های از طوایف و نژادهای دیگر مانند ارمن‌ها، ترکمان‌ها و چرکس‌ها[نام قومی است آسیایی‌تبار (از نژادهای قفقاز، هم‌ریشه با گرجی‌ها) که در جمهوری آدیغه روسیه و ترکیه ساکن هستند] تشکیل می‌دهند.

تاریخ و تمدن

سوریه در طول تاریخ کهن بشر شاهد تمدن‌های بی‌شمار و تاثیرگذار بوده و قدیمی‌ترین آثار برجای مانده از اقوامی که در این کشور زندگی می‌کردند، به یک میلیون سال قبل باز می‌گردد. به همین دلیل این کشور شاهد تمدن‌های قدیمی بزرگی همچون سومری‌ها، آشوری‌ها و فینیقی‌ها و همچنین سلوکی‌ها، رومی‌ها، اموی‌ها، عباسی‌ها، صلیبی‌ها و عثمانی‌ها بوده است.

ساختار سیاسی و حکومت

نظام حاکم بر سوریه جمهوری – ریاستی است و رئیس جمهوری این کشور در حال حاضر «بشار اسد» است. سوریه یکی از کشورهای عضو سازمان ملل است که دو بار تاکنون به عضویت شورای امنیت سازمان ملل نیز انتخاب شده است. این کشور همچنین عضو بنیانگذار اتحادیه عرب و عضو بنیانگذار سازمان همکاری اسلامی و کمیته اقتصادی و اجتماعی وابسته به سازمان ملل در غرب آسیا و بانک جهانی و آژانس انرژی هسته‌ای و گروه 24 و گروه 77 و جنبش عدم تعهد و سازمان‌های و نهادهای برخاسته از اتحادیه عرب مانند صندوق رشد و توسعه اقتصادی و اجتماعی است.

اتحاد و یکپارچگی امری لازم و ضروری

ماده 42 قانون اساسی سوریه بر حفظ وحدت و یکپارچگی ملی به عنوان وظیفه‌ هر شهروند سوری اشاره می‌کند و در واقع سوریه در طول تاریخ طویل و کهن خویش هیچ‌گاه شاهد درگیری‌ها و منازعات و اختلافات مذهبی و دینی برعکس بسیاری از کشورهای منطقه و همجوار خود مانند مصر، عراق و لبنان نبوده است.

همچنین ماده 35 قانون اساسی سوریه آزادی مذهبی و ادای آداب و رسوم دینی و مذهبی و هم چنین ساخت مراکز عبادی و مذهبی را برای همه شهروندان این کشور پیرو هر آیین و مکتبی تضمین کرده است. همانگونه که همین ماده آزادی مذهبی برای همه شهروندان سوری را نیز تضمین کرده است.

اسلام و مسیحیت

در طول تاریخ اسلامی سوریه همواره عرصه شکل گیری شماری از کشورها و صحنه برخی از وقایع و رخ دادهای مهم از جمله شکل گیری حکومت اموی و حکومت زنکی بوه و از دمشق در ادبیات قرون وسطی به عنوان «شام شریف» یاد شده تا بیانگر جایگاه برجسته و موقعیت مهم آن باشد. همچنین در این کشور بارگاه‌ها و مزارهای مطهر شماری از اهل بیت علیهم السلام و همچنین صحابه پیامبر و اولیای خدا وجود دارد که در تاریخ معروف و مشهور هستند.

صرف نظر از این امر سوریه در تاریخ مسیحیت نیز دارای جایگاه برجسته و مهمی است، از جمله اینکه شماری از مهمترین کلیساها و اسقف‌های جهان از اسقف انتاکیه و کلیسای ارتدوکس و اسقف سریانی ارتدوکس و اسقف کاتولیک و بسیاری از کلیساهای مسیحیان شرقی و غربی در این کشور قرار دارد و تاکنون اسقف‌های قدیس بسیاری از این کشور به جهان مسیحیت معرفی شده‌اند. همچنین اماکن مسیحی مقدسی در سوریه وجود دارد که از آن میان می‌توان به صیدنایا و معلولا و صدد و دیر سمعان و سرجیلا و ده‌ها روستای تاریخی مسیحی اشاره کرد که مرکز و کانون قدیس‌ها در قرون اولیه ظهور مسیحیت بوده است. همچنین در این کلیسای «براد» قرار دارد که مزار قدیس «مار مارون»، شفیع طایفه مارونی‌ها در آنجا قرار دارد.

اقتصاد و منابع

از حیث ساختار اقتصاد و منابع سوریه کشوری زراعتی به شمار می‌آید که کشاورزی بخش مهمی از درآمد ملی این کشور را تشکیل می‌دهد. افزون بر اینکه در این کشور بخش‌هایی همچون تجارت و صنعت و خدمات نیز وجود دارد. غیر از آن بخش سیاحت و گردشگری نیز از جمله بخش‌های مهم اقتصاد سوریه است که وجود آثار باستانی و تاریخی در کنار آب و هوای معتدل مدیترانه‌ای به رشد آن کمک بسیار کرده است.

سوریه همچنین دارای منابع و ثروت‌های طبیعی زیر زمینی مهمی همچون نفت و گاز طبیعی و فسفات است که موجب می‌شود، از حیث این منابع نیازهای خود را برآورده کرده و کشوری خودکفا باشد.

روابط خارجی

سوریه از جمله کشورهای تاثیرگذار در عرصه خاورمیانه و سیاستگذاری‌های عمومی و کلی آن در این منطقه است و در چارچوب کشورهایی قرار دارد که به «محور مقاومت» در منطقه خاورمیانه معروف هستند و از جنبش‌های مقاومت فلسطینی و لبنانی به صورت رسمی و علنی حمایت می‌کنند و به این لحاظ سوریه را نمی‌توان کشوری به شمار آورد که دارای روابط خوب و جدی با آمریکا باشد.

اما سوریه با ایران دارای روابط ویژه و متمایزی است که بازتاب آن را در روابط گسترده و عمیق اقتصادی بین دو کشور می‌توان ملاحظه کرد. همچنین سوریه دارای روابطی ویژه با دو کشور چین و روسیه است و سیاست خارجی این کشور در این مرحله تلاش می‌کند تا به سمت کشورهای اروپای شرقی و آمریکای لاتین گرایش داشته باشد و موجبات توسعه و گسترش روابط دو جانبه و بهبود و گسترش روابط متقابل اقتصادی را فراهم کند.

ارتش و نیروهای مسلح

ارتش سوریه دستگاه نظامی رسمی برای دفاع از این کشور است و به موجب قانون اساسی سوریه رئیس جمهوری این کشور فرمانده کل ارتش و نیروهای مسلح این کشور و وزیر دفاع معاون وی به شمار می‌آید و رئیس ستاد مشترک ارتش سوریه را وی (رئیس جمهوری) منصوب می‌کند. ارتش سوریه شانزدهمین ارتش جهان از حیث تعداد و دومین ارتش پس از ارتش مصر در میان کشورهای عربی است.

ارتش سوریه در شماری از جنگ‌های صورت گرفته علیه رژیم صهیونیستی مشارکت داشت که می‌توان به جنگ 1948 و جنگ 1967 و جنگ اکتبر سال‌های 1973 و 1974 اشاره کرد. همچنین ارتش سوریه در مقابله با تجاوز نظامی رژیم صهیونیستی به لبنان در سال 1982 نیز مشارکت داشت.

زرادخانه ارتش سوریه از اتحاد شوروی و پس از فروپاشی این کشور از روسیه و چین و ایران تامین می‌شود که موشک‌های اسکاد – اس، اسکاد – د، موشک‌های اس – 300 ضد جنگنده‌ها و میگ‌های 31 و شمار زیادی تانک و سلاح‌های مختلف را در برمی‌گیرد.

تقسیمات اداری

سوریه دارای حکومت مرکزی و مقر حکومت آن شهر «دمشق» است. این کشور هم اکنون به 14 استان تقسیم شده و هر استان به چندین منطقه تقسیم می‌شود و مسئولیت رابطه بین استان‌ها و حکومت مرکزی از یک سو و حکومت و استان‌ها از سوی دیگر بر عهده «وزارت امور محلی» است.

استان‌های سوریه

14 استان سوریه عبارتند از:

- استان الحسکة

- استان دیر الزور

- استان الرقه

- استان حلب

- استان ادلب

- استان لاذقیه

- استان طرطوس

- استان حماه

- استان حمص

- استان دمشق

- استان ریف دمشق

- استان سویداء

- استان درعا

- استان القنیطره

سوریه .. بحران

در اینجا لازم است، به بیان حقایق نهفته در پس بحران سوریه و واقعیت‌هایی که هم اکنون با آن مواجه است و بحرانی که کشور را درمی‌نوردد و یکپارچگی و وحدت جغرافیایی و جمعیتی آن را تهدید می‌کند، پرداخت.

جنگی که هم اکنون در سوریه در جریان است، محدود به خواسته‌ها و مطالبات اصلاح طلبانه و دمکراتیک آنگونه رسانه‌های غربی و رژیم‌های عربی آن را اشاعه می‌دهند، نمی‌شود.

تسوریه حساب‌ها

از زمان آغاز بحران در پانزدهم مارس 2011 و پس از حوادث «درعا» برخی این بحران و حوادث را فرصتی برای تسویه حساب‌های قدیمی خود با نظام سوریه و برخی دیگر آن را فرصتی برای ایجاد سوریه‌ای غیر از سوریه کنونی یافتند که حامی غرب و مخالف مقاومت باشد و با تضعیف سوریه کنونی و براندازی نظام حاکم بر آن، این کشور را از معادلات منطقه‌ای خارج کنند و بهترین اقدام در این راه وارد کردن و درگیر کردن این کشور در جنگی است که هم مردم و هم ارتش سوریه در آن درگیر شوند و این محور طرح‌ آمریکا در منطقه برای تشکیل خاورمیانه جدید آمریکایی – صهیونیستی است.

ادامه دارد ...